Salsefia z wyglądu przypomina długi, cienki pasternak, aczkolwiek korzeń nie zwęża się tak, jak w przypadku pietruszki. Salsefia może rosnąć tak długo, jak marchewka. Warzywo to jest często mylone ze skorzonerą. Jak je odróżnić? Salsefia ma wiele drobnych, pojedynczych włosków i jest nieco dłuższa niż czarna odmiana salsefii – skorzonera. Skorzonera ma więc gładszą strukturę i bardziej jednolity kształt. Miąższ ma kremową barwę oraz kryje się pod grubą skórką. Salsefie są zwykle warzywami bardzo mięsistymi, łatwymi w obieraniu oraz oferują wyraźny orzechowy posmak. Mimo że salsefia, jak i skorzonera różnią się nieco smakiem i konsystencją, obie są bardzo łagodne i mają subtelny smak. Ponadto, ich posmak niektórym może przypominać karczochy.
Sezon na salsefie
Korzeń salsefii jest zwykle dostępny przez cały rok. To roślina, którą można uprawiać o każdej porze roku. Aczkolwiek w wielu krajach warzywa są sprzedawane dopiero późną jesienią, aż do wczesnej wiosny.
Wartości odżywcze salsefii i skorzonery
Skorzonera zawiera tyle potasu, co banany, i jest jednym z najlepszych źródeł inuliny (wielocukru o licznych działaniach prozdrowotnych), która przyczynia się do utrzymania zdrowego przewodu pokarmowego. Salsefia ma niską zawartość sodu oraz zawiera wiele białka. Korzeń zawiera także niewielkie ilości witaminy C, niektórych witamin z grupy B i jest dobrym źródłem złożonych węglowodanów. Obfita ilość żelaza i miedzi w skorzonerze ma także wpływ na zdrowie włosów.
Salsefia – przepisy, jak gotować?
Aby przygotować salsefię, należy obrać skórkę i zanurzyć korzeń w wodzie z sokiem z cytryny lub octem. Dzięki temu zachowany jej kolor. Salsefia jest najczęściej gotowana na parze, a nie gotowana, ponieważ gotowanie może doprowadzić do powstania papki. Po ugotowaniu na parze, zarówno salsefie jak i skorzonery można dodawać do zup lub gulaszy jako zagęszczacz lub podawać jako puree z kurczakiem lub innymi daniami mięsnymi. Młode salsefie można jeść na surowo – pokrojone w cienkie plasterki dodaje się do sałatek. Dojrzałe korzenie warzywa doskonale nadają się do stworzenia warzywnych placków. Salsefia wspaniale komponuje się z czosnkiem, pietruszką i masłem.
Warzywo można także zamrażać. W tym celu wystarczy zapakować korzenie w folię. Jeśli kupiliśmy salsefię w dobrym stanie bądź sami podjęliśmy się jej uprawy, wówczas żywotność tego warzywa jest szacowana na około 2 tygodnie.
Skąd wywodzi się salsefia i skorzonera?
Odmianą uważaną za „prawdziwą” salsefię jest biała odmiana o nazwie kozibród porolistny (Tragopogon porrifolius). Pochodzi ona ze wschodniej części Morza Śródziemnego. Jako pierwsi uprawy na szeroką skalę podjęli się Włosi i Francuzi. Salsefia była powszechnie znana jako „kozia broda” ze względu na owłosiony wygląd. Ponadto, salsefię sprowadzono do Ameryki Północnej w XVIII wieku, gdzie stała się popularna w niektórych częściach kraju i zyskała też nazwę warzywa ostrygowego.
Uprawę skorzonery zaczęto nieco później, niż uprawę salsefii. Skorzonera pochodzi z regionu Europy i Azji. Po raz pierwszy jej hodowlę rozpoczęto w Hiszpanii, dlatego też zyskała miano hiszpańskiej salsefii.
Najczęściej spotykaną odmianą salsefii w Stanach Zjednoczonych jest „Mammoth Sandwich Island”, która powstała w latach 60. XIX wieku. Niektóre odmiany, w szczególności starsze gatunki europejskie, nie są już uprawiane, ale można nabyć nasiona i wyhodować samemu w ogrodzie dorodne warzywa.
Salsefia – uprawa
W Polsce bez problemu nabędziemy nasiona salsefii, jak i skorzonery. Nasiona wysadza się zwykle w kwietniu, natomiast zbiory odbywają się późno, bo w miesiącach październik – grudzień. Nasiona warzywa umieszcza się na głębokości około 0,5 cm, w rozstawie około 30 cm. Dzięki odpowiedniej pielęgnacji, można cieszyć się dorodnymi warzywami o długości około 15-20 cm. Roślina lubi słońce, dlatego na wysiew warto wybrać miejsce ciepłe. Podczas uprawy konieczne jest podlewanie. Salsefia nie lubi suszy. Co więcej, przesuszone korzenie warzywa nie smakują tak dobrze, jak te nawilżone. Dlatego konieczne jest nawadnianie.
Ciekawostki związane z salsefią i skorzonerą
- Aż do XVI wieku sądzono, że skorzonera leczy dżumę.
- W tradycyjnej kuchni europejskiej biała salsefia była niezwykle ważna i zawsze starano się zachować jej kolor. Z tego też powodu warzywo łączono głównie ze śmietaną lub mlekiem.
Salsefia nie jest zbyt popularnym warzywem w Polsce, jednak znajduje zastosowanie w polskiej kuchni już od jakiegoś czasu. Jest to propozycja dla osób, które zmagają się z problemami żołądkowymi, jelitowymi lub mają osłabioną wątrobę. Hodowcy mogą również skorzystać na uprawie tej wyjątkowej rośliny, choć obecnie, jest ona uprawiana w Polsce głównie hobbystycznie.
Salsefia – jak wygląda?
Salsefia wyglądem i smakiem przypomina pietruszkę. Często jest też mylona z skorzonerą, jest do niej podobna pod względem wyglądu i smaku. Jest to jednak zupełnie odrębna roślina o wyjątkowych właściwościach, od skorzonery różni się przede wszystkim kolorem skórki – skorzonera jest ciemna, prawie czarna, natomiast salsefia ma odcień szary, o wiele jaśniejszy.
Salsefia kwitnie na niebiesko i to właśnie odróżnia ją od skorzonery, której kwiaty mają kolor żółty. Spożywamy jej korzeń, który ma kilka, do kilkunastu centrymetrów długości.
Salsefia – właściwości
Salsefia to bardzo zdrowa roślina. Zawiera dużo potasu i witaminy C, dzięki czemu spożywanie jej wzmacnia naszą odporność. Posiada też wapń i fosfor, które mają pozytywny wpływ na stan naszych zębów, kości i stawów. Salsefia polecana jest osobom, które mają problemy z krzepliwością krwi. Bardzo dobrze sprawdzi się jako źródło błonnika – posiada go w składzie bardzo wiele, dzięki czemu może okazać się środkiem wspomagającym przy problemach trawiennych i zaparciach.
Propagatorzy medycyny alternatywnej twierdzą, że roślina ta może również działać nowotworowo. Jest bardzo lekkostrawna, więc można z powodzeniem włączyć ją do jadłospisu, gdy jesteśmy na diecie na przykład z powodu otyłości. Potrawy z dodatkiem salsefii są polecane osobom cierpiącym na cukrzycę i miażdżycę, spożywanie ich jest również świetnym sposobem na zapobieganie tym chorobom.
Salsefia – przepisy
Atutem salsefii jest jej delikatny, lekko słodkawy smak. Dodatkowo roślinę tę można jeść na surowo, może być więc składnikiem zdrowych sałatek. Dla osób, które żyją w pośpiechu, dobrą metodą może być pokrojenie salsefii i umieszczenie w pudełeczku na lunch – w takiej formie można przewieźć ją jako drugie śniadanie do szkoły lub pracy.
Na ciepło można z salsefii zrobić na przykład zupę krem. Oczywiście można ją jeść również gotowaną na parze, pieczoną lub smażoną. Może również stanowić dodatek do potraw mięsnych, na przykład piersi z kurczaka lub kotletów.
Są również osoby, które marynują salsefię, aby zachować ją na dłużej, na przykład w formie przetworów na zimę.
Jadalne są również liście salsefii, można je dodać, podobnie jak natkę pietruszki, do rosołu lub jako dodatek smakowy do sosów. Jest też możliwość jej ususzenia, by potem móc przechowywać ją dłużej i stosować na przykład jako przyprawę.
Salsefia – uprawa
Dobrą wiadomością jest to, że salsefia świetnie dostosowuje się do warunków pogodowych w Polsce. Uprawę tej rośliny zaleca się w roku drugim od nawożenia obornikiem. Nasiona są sprzedawane w bardzo przystępnej cenie – już za około 2,50 zł.
Salsefia potrzebuje odpowiedniego nasłonecznienia oraz regularnego, dość obfitego podlewania. Warto zaznaczyć, że zasiewamy salsefię wczesną wiosną.
Salsefia lubi gleby o umiarkowanej wilgotności. Nie należy zbyt obficie jej podlewać, za to dość dobrze znosi okresowe susze. Do jak najlepszego rozwoju roślina potrzebuje temperatury w granicach 15-20 stopni Celsjusza.
Salsefia to roślina wieloletnia, na przełomie jesieni i zimy należy wykopać korzenie i na okres zimy przechowywać je w piwnicy. Jeśli jednak chcemy zostawić ją w gruncie, powinniśmy zapewnić jej przykrycie, choć nie jest to pewna metoda i zaleca się raczej wykopanie korzeni jeszcze przed poważniejszymi mrozami. Korzenie salsefii zbieramy od października do końca listopada, mogą one pozostać w gruncie w temperaturze 0-1 stopni Celsjusza.
Czy uprawa salsefii się opłaca?
Salsefia to roślina niezbyt dobrze znana w naszych stronach, jej uprawa może przynieść większe zyski, jeśli znajdą się nabywcy na tę wartościową roślinę. W Polsce nie ma zbyt wielu hodowców tej rośliny, jest to więc pomysł na zarobek w większej skali.
Warto jednak pamiętać, że salsefia, pomimo że czuje się dobrze w naszych polskich warunkach, wymaga jednak zaangażowania w uprawę, nie można jej pozostawić samej sobie. Jest to roślina, którą, jak już wiemy, trzeba często i obficie podlewać, nie można więc liczyć na duże zyski przy małym nakładzie pracy. Póki co jednak, salsefia jest uprawiana w Polsce amatorsko,
Salsefia – podsumowanie
Salsefia to niezwykła roślina, którą łatwo pomylić z innymi, takimi jak pietruszka lub skorzonera, jednak jej charakterystyczny smak i dobroczynne właściwości są nie do podrobienia.
Jest to roślina, z którą można zrobić wszystko w kuchni – od zupy, po sałatkę lub drugie danie. Nie ma tak naprawdę żadnych ograniczeń, możemy zdać się na swoją fantazję.
Choć jest to warzywo trudnodostępne, warto dobrze przeszukać uliczne stragany, ponieważ można się zakochać w tym delikatnym, słodkim smaku. Może nawet na tyle, by samemu zacząć jej hodowlę?
na zdjęciu jest skorzonera