Kaszel zawsze jest dokuczliwą dolegliwością nie tylko wtedy, gdy jego przyczyną jest poważna choroba. Bez względu na przyczynę, występowanie kaszlu w nocy przyczynia się do gorszego samopoczucia i zmęczenia, dlatego warto wiedzieć, jak sobie z nim radzić.
Rodzaje kaszlu w nocy
Kaszel to odruch fizjologiczny służący oczyszczaniu dróg oddechowych. Gwałtowne wyrzucenie z nich powietrza umożliwia pozbycie się czynników drażniących. W zależności od właściwości i czasu trwania możemy wyodrębnić kaszel suchy i mokry oraz ostry, podostry i przewlekły. Jeszcze innym rodzajem kaszlu jest kaszel palacza, dotyczący osób palących tytoń. Kaszel w nocy może mieć różny charakter i pochodzenie.
Kaszel suchy
Przyczyną nieproduktywnego kaszlu jest ciągłe uczucie drapania w okolicach gardła. Podrażnienie wywołuje odruch kaszlowy, jednak czynność ta nie przynosi ulgi, ponieważ nie dochodzi do usunięcia czynnika drażniącego. Suchy kaszel w nocy jest szczególnie dokuczliwy, ponieważ przyczynia się do pogorszenia jakości snu, co niekorzystnie wpływa na samopoczucie pacjenta. W leczeniu farmakologicznym stosuje się leki hamujące odruch kaszlowy oraz łagodzące objawy podrażnienia.
Kaszel mokry
Kaszel produktywny związany jest z zaleganiem i odkrztuszaniem wydzieliny znajdującej się w drogach oddechowych. Ten rodzaj kaszlu najczęściej pojawia się na późniejszym etapie infekcji. W jego leczeniu stosuje się leki rozrzedzające wydzielinę, co powoduje jej łatwiejsze odkrztuszanie i odczuwanie ulgi. Na mokry kaszel u dzieci stosuje się leki w postaci płynnej np. deflegmin syrop. Dorośli i dzieci powyżej 6. roku życia mogą przyjmować leki w innych postaciach farmaceutycznych (tabletki i kapsułki), np. deflegmin kapsułki. Należy pamiętać, że w przypadku wystąpienia mokrego kaszlu w nocy nie należy doraźnie podawać leków wykrztuśnych, ponieważ przyczyniają się do nasilenia objawów. Leki tego rodzaju podaje się najpóźniej 3 godziny przed snem.
Długość kaszlu
Czas trwania kaszlu umożliwia jego zaklasyfikowanie do jednej z trzech kategorii:
- ostry – trwający nie dłużej niż 3 tygodnie (na ogół związany z infekcją);
- podostry – trwający od 3 do 8 tygodni (najczęściej kaszel poinfekcyjny);
- przewlekły – trwający powyżej 8 tygodni (może wynikać z astmy, obturacyjnej choroby płuc, niewydolności serca, refluksu lub innych, poważnych chorób układu oddechowego).
Kaszel przewlekły powinien być bezwzględnie skonsultowany ze specjalistą. Warto rozważyć wcześniejszą konsultację w przypadku długotrwałego, męczącego kaszlu w nocy, ponieważ może w znaczącym stopniu przyczyniać się do wyczerpania organizmu.
Leczenie dzieci – sposoby radzenia sobie z kaszlem w nocy
Kaszel (zaraz obok kataru) jest najczęstszą dolegliwością towarzyszącą dziecięcym infekcjom. Podobnie jak w przypadku kataru należy uzbroić się w cierpliwość, skupiać się na łagodzeniu objawów i próbować eliminować czynniki, które mogą doprowadzać do ich nasilenia. W tym czasie należy szczególnie dbać o wietrzenie pomieszczeń i ich odpowiednie nawilżenie oraz dostarczanie dziecku zwiększonej ilości płynów. Przy duszącym kaszlu u dziecka w nocy ulgę mogą przynieść nebulizacje z użyciem soli fizjologicznej. Mając do czynienia z mokrym kaszlem u malucha, w ciągu dnia warto zastosować syropy rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające odkrztuszanie. U najmłodszych, z uwagi na niską wagę i konieczność precyzyjnego dawkowania płynu, stosuje się leki na kaszel w postaci kropli np. deflegmin krople. Pomocne może być również smarowanie dziecku klatki piersiowej i pleców aromatycznymi maściami rozgrzewającymi, ułatwiającymi oddychanie.
Kiedy kaszel u dzieci wymaga konsultacji z lekarzem?
Kaszel towarzyszący typowemu przeziębieniu na ogół nie wymaga konsultacji z lekarzem, zwłaszcza jeśli domowe sposoby jego łagodzenia przynoszą ulgę. Jeśli jednak nie zauważa się poprawy, stosowane leki nie przynoszą efektu, kaszel trwa dłużej niż 3 tygodnie lub dochodzi do nasilenia objawów, należy udać się z dzieckiem do specjalisty. Z wizytą nie należy również czekać w przypadku, jeśli:
- kaszel dotyczy bardzo małych dzieci;
- dziecko ma męczący, suchy kaszel w nocy;
- ataki duszącego kaszlu są długotrwałe (30–60 sekund) i łączą się z trudnościami w złapaniu oddechu;
- kaszel przypomina szczekanie psa lub pianie koguta, ma charakter świszczący lub uniemożliwia prawidłowe oddychanie.
Badanie lekarskie, czasami połączone z dodatkowymi badaniami diagnostycznymi, umożliwiają specjaliście postawienie diagnozy i zastosowanie właściwego leczenia.
