Metabolizm jest to całokształt reakcji chemicznych i biologicznych zachodzących w ludzkim organizmie, a także związana z nimi przemiana materii zachodząca w komórkach żywych. Wszystkie te procesy zarządzają naszym organizmem niczym wielką maszyną i decydują, w jaki sposób działa nasz organizm. Przemiany metaboliczne są różne u kobiet i mężczyzn, a szybkość metabolizmu zależna jest od wielu zmiennych, w tym również od płci.
Rodzaje przemiany materii
Przemiana materii podstawowa i dodatkowa
W naszym organizmie zachodzi wiele zmian biochemicznych, o których często nie mamy pojęcia. W ciele każdego człowieka wyróżniamy dwa rodzaje metabolizmu:
- podstawową przemianę materii PPM
- dodatkową przemianę materii
PPM to energia, która jest niezbędna do podtrzymania podstawowych funkcji życiowych między innymi:
- utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała
- oddychanie
- praca serca, mózgu, wątroby etc.
- krążenie krwi
Od czego zależy szybkość metabolizmu?
Wszystko zależne jest od organizmu. Nie ma jednej recepty na zwiększenie metabolizmu. Istnieją tylko ogólnie przyjęte zasady, które pobudzają metabolizm do działania. Każdy człowiek ma własny metabolizm, który został przekazany przez geny rodziców, ale nie można zrzucać wszystkiego na geny czy grube kości! Zjawisko grubych kości nie istnieje 🙂
Najszybszą przemianę metaboliczną zauważono u dzieci. To one nie mają problemu z metabolizmem ponieważ dużo się ruszają i od razu spalają to co zostało im dostarczone. Warto jednak pamiętać o zrównoważonej diecie dziecka, która nie zawiera za dużo pustych kalorii one bowiem spowalniają przemiany metaboliczne w organizmie. Dzieci potrzebują również więcej energii, ponieważ ich ciało rozwija się w bardzo szybkim tempie.
Metabolizm kobiet i mężczyzn
To, że mężczyźni i kobiety mają taki sam metabolizm jest nieprawdą. Mężczyźni niestety w tej kwestii zwyciężają, wszystko przez zdecydowanie mniejszy procent tkanki tłuszczowej zawarty w ich organizmie. U mężczyzn odkładanie tłuszczu zachodzi pod powierzchnią skóry, natomiast z kobietami sprawa odkładania się tłuszczu jest zdecydowanie bardziej skomplikowana. U kobiet tkanka tłuszczowa na początku odkłada się w wewnątrz organizmu tam, gdzie tłuszcz nie jest widoczny. Następnie zaczyna gromadzić się na powierzchni ciała, szczególnie widoczne jest to u kobiet po 40 roku życia, które w krótkim czasie przybrały znacząco na wadze. Również duży wpływ na przemiany metaboliczne u kobiet ma hormon – estrogen. Wspomaga on znacząco procesy metaboliczne i ułatwia racjonalne wykorzystanie dostarczonej energii do organizmu w postaci jedzenia. W trakcie przekwitania, kiedy zasobność estrogenu w organizmie kobiety spada, również zmniejsza się u niej szybkość metabolizmu.
Co ważne, mężczyźni zazwyczaj ważą więcej od kobiet, a im większa waga początkowa, tym szybszy będzie spadek masy ciała, dlatego kobietom ciężej jest się pozbyć zbędnych kilogramów. Dodatkowo jak wiadomo mężczyźni posiadają zdecydowanie więcej masy mięśniowej niż kobiety. A więcej mięśni oznacza szybszą przemianę materii na jej podstawowym poziomie.
Błędy, jakie popełniamy w walce z wolnym metabolizmem
Nie od dzisiaj wiadomo, że częste jedzenie małych posiłków może pomóc naszemu metabolizmowi i zwiększyć go. Kiedy robimy sobie ponad trzygodzinną przerwę między posiłkami nasz organizm zaczyna myśleć, że nadszedł czas głodówki. Dlatego zaczyna magazynować zapasy tłuszczu i energii, by przetrwać do „lepszych czasów”. Przez tak długie przerwy metabolizm znacząco spada, gdyż ciało zaczyna zużywać mniej energii, co za tym idzie stajemy się wówczas rozdrażnieni, ospali i nie będziemy mieć siły ani ochoty na wysiłek fizyczny. Również nasz organizm będzie w stanie gotowości i zacznie wydzielać enzymy odpowiedzialne za odkładanie tłuszczu.
Kolejną wadą długiego zwlekania z posiłkiem jest wzrost apetytu. Nawet, kiedy po kilku godzinnej przerwie zjesz duży posiłek i tak możesz po nim odczuwać głód i podjadać, co nie jest dobre dla Twojego organizmu. Idzie to również w parze z jedzeniem porcji o wiele za dużych, które jedynie zwiększą masę ciała.
Zbawienny wpływ częstego ruchu i zdrowej diety
Ruch w życiu codziennym jest bardzo ważny, dzięki niemu zapewniamy sobie dłuższą młodość i pozbywamy się zbędnych kilogramów. Mężczyzną przychodzi to znacznie prościej. Kiedy oni zaczynają ćwiczyć regularnie, wystarczy im zaledwie parę miesięcy, by pozbyć się tłuszczowej oponki. Kobietom spalanie tłuszczu przychodzi znacznie trudniej, wszystko przez zwiększoną tkankę tłuszczową potrzebną na wypadek macierzyństwa.
Warto zapisać się na siłownie, tam wykonywać ćwiczenia siłowe, które nie są przeznaczone tylko dla mężczyzn. Ćwiczenia siłowe nie tylko dobrze wpływają na wygląd naszego ciała, ale także przyczyniają się do budowy i utrzymania odpowiedniej masy mięśniowej, co skutkuje zwiększeniem metabolizmu.
Codzienny ruch na świeżym powietrzu również przyczynia się do poprawy nastroju i samopoczucia.
Również nie wolno przemęczać organizmu. Udowodniono, że co najmniej dzień przerwy między regularnymi ćwiczeniami doskonale wpływa na polepszenie się organizmu.
Dla jeszcze większej motywacji przedstawiamy parę rad, których warto się trzymać, by pobudzić nasz metabolizm do działania:
- Jedz mało, ale regularnie. Cztery do pięciu małych posiłków sprawią, że Twój organizm przyzwyczai się do takiego trybu jedzenia i nie będzie czuł potrzeby, by odkładać zapasy tłuszczu na gorsze czasy. Wtedy powstaje „pamięć metaboliczna”, dzięki której największa ilość enzymów trawiennych wytwarzana jest w porze jedzenia, do którego przyzwyczailiśmy organizm.
- Jedz śniadania! To podstawa Twojej energii w ciągu dnia! Nie zjedzenie śniadania powoduje, że twój organizm wchodzi w stan głodówki.
- Zachowuj proporcje w jedzeniu! Najwięcej energii powinno pochodzić z węglowodanów złożonych, które wolno się uwalniają, dlatego uczucie sytości pozostaje nam na dłużej.