Kleszcze. Ta nazwa budzi uzasadniony niepokój, zwłaszcza w sezonie wiosennym i wtedy, gdy panuje lato, jednak trzeba się ich strzec zawsze wtedy, kiedy temperatura nie spada poniżej zera, a więc również jesienią i wczesną zimą. Kleszcze to pajęczaki z podgromady roztoczy, które żyją dzięki temu, że pasożytują na kręgowcach, czyli, rzecz oczywista, również na ludziach. Niestety przenoszą niebezpieczne choroby, takie jak borelioza, anaplazmoza, bartoneloza, a także, co gorsza, kleszczowe zapalenie mózgu. Już sama ta lista chorób sprawia, że człowiekowi może zjeżyć się włos na głowie! Według statystyk nawet do 50% kleszczy może być zakażonych różnymi chorobami, takimi jak wcześniej wymieniona borelioza. Najwięcej zakażonych kleszczy znajduje się na Podlasiu, w województwie warmińsko-mazurskim, na Dolnym Śląsku i w Małopolsce, ale wzrost zakażonych populacji daje się obserwować również na Mazowszu.
Co robić, by uchronić się przed ukąszeniem kleszcza?
Przede wszystkim nosić ubrania o długich nogawkach i rękawach, a także nakrycie głowy w postaci czapki lub lepiej kapelusza, jeśli wybieramy się do lasu w sezonie kleszczowym, który trwa wtedy, gdy temperatura nie spada poniżej siedmiu stopni Celsjusza. Jeśli chcemy mieć pewność, że kleszcze na pewno nas nie ukąszą, będzie to temperatura poniżej zera. W obecnych czasach, gdy w Polsce mamy coraz łagodniejsze zimy albo nawet ich brak sezon kleszczowy może trwać od stycznia do grudnia, a więc cały rok!
Możemy również używać środków odstraszających kleszcze, które zabezpieczą nasze ciało wtedy, gry ruszamy na spacer do lasu.
Po spacerze należy dokładnie obejrzeć całe ciało. Często kleszcz szuka dogodnego miejsca do wkłucia się, więc możemy trafić na kleszcza, który dopiero wędruje po naszej skórze, a jeszcze nie zdążył się w nią wbić. Wkłucie kleszcza jest zawsze bezbolesne i nigdy nie będziemy go czuć, ponieważ kleszcze używają specjalnej substancji znieczulającej, przez co nie będziemy w stanie zlokalizować miejsca ich wkłucia ani nawet go poczuć.
Kleszcze najbardziej lubią miejsca, w których skóra jest najdelikatniejsza, a więc takie miejsca, jak pachwiny, zgięcia kolanowe i łokciowe, miejsca za uszami czy pachy. Nie można też zapomnieć o głowie i dokładnym jej obejrzeniu. Najlepiej przeczesać ją dokładnie grzebieniem o gęstych i cienkich ząbkach, by wyczuć kleszcza, jeśli znajduje się między naszymi włosami.
Ukąsił mnie kleszcz! Co teraz?
Po pierwsze: nie panikuj. Po drugie: postaraj się, żeby wyciągnąć kleszcza, gdy tylko zaobserwujesz go na swoim ciele. W tym celu użyj pęsety. Chwyć kleszcza przy samej skórze i zdecydowanym ruchem do góry wyciągnij go w całości. Miejsce wkłucia zdezynfekuj spirytusem. Pamiętaj, że nie każdy kleszcz jest zakażony! Nigdy nie smaruj kleszcza masłem, nie wykręcaj, ani nie próbuj wyciskać. Te metody nie przynoszą dobrych rezultatów i mogą spowodować, że kleszcz zwymiotuje, a więc wydzieli substancje, które będą miały dużą szansę, aby zakazić Twój organizm. Obserwuj swoje ciało i przyglądaj się skórze w poszukiwaniu tak zwanego rumienia wędrującego. Jest to dowód na zakażenie boreliozą, ale nie występuje w każdym przypadku.
W razie podejrzenia zakażenia boreliozą lekarz wykonuje test serologiczny, który wykrywa przeciwciała dopiero po określonym czasie. Czasem są to dni, a czasem nawet tygodnie, dlatego dobrym pomysłem jest zbadanie samego kleszcza. Nie zabijajcie wyciągniętego kleszcza ani nigdzie go nie wyrzucajcie. Jeśli macie podejrzenie, że mógł być zarażony (a takie podejrzenie to niemal każdy przypadek), skorzystajcie z oferty laboratoriów, które mają w swojej ofercie badania genetyczne kleszczy. Badanie DNA umożliwi wykrycie patogenów, które w swoim organizmie zawiera kleszcz, jeśli zaś ich nie posiada, oznacza to, że jest zdrowy, a my nie musimy martwić się żadnymi chorobami. W zależności od rodzaju badania cena badania będzie rosnąć. Jeśli chcemy sprawdzić kleszcza tylko na jeden rodzaj choroby, badanie będzie tańsze, jeśli na wszystkie: bardzo drogie. Ceny za badania kleszczy będą wahać się w przedziale między 100/200 złotych do nawet 800 złotych. Gdzie zbadać kleszcza? Kleszcza można zbadać wysyłając go na adres laboratorium, zamawiając kuriera po jego odbiór przez stronę https://zbadajkleszcza.pl lub dostarczyć do punktu odbioru próbek kleszczy w Warszawie.
Kleszczowe zapalenie mózgu
Jedną z najgroźniejszych chorób przenoszonych przez kleszcze jest kleszczowe zapalenie mózgu. Jego symptomy to wysoka gorączka, bóle i zawroty głowy, nudności, bóle stawów i mięśni. Objawy dają się zauważyć najczęściej w 7 do 10 dni od zakażenia. Niestety leczenie jest tylko objawowe. Nie ma lekarstwa na tę jednostkę chorobową.
Podsumowanie
Mając wszystkie wymienione wyżej informacje, możemy czuć się nieco bezpieczniejszy, gdy wychodzimy na spacer do lasu, ale bądźmy również ostrożni i nie róbmy nierozsądnych rzeczy typu beztroskie hasanie po łąkach w krótkich spodniach. Kleszcze uwielbiają trawy i również tam można je spotkać.