Witamina D jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka – wpływa na stan jego kości i zębów, stymuluje pracę układu odpornościowego oraz funkcjonowanie mózgu. Co ważne, witamina D syntezuje się w organizmie przede wszystkim pod wpływem promieniowania słonecznego. Ponieważ w okresie jesienno-zimowym na naszej szerokości geograficznej słońca jest niewiele, nawet 90% osób boryka się z niedoborami tej witaminy. To dlatego suplementacja witaminy D jest dla wielu z nas koniecznością.
Z tekstu dowiesz się:
- jakie funkcje w organizmie pełni witamina D,
- w jaki sposób można dostarczyć organizmowi witaminę D,
- jak powinna wyglądać prawidłowa suplementacja witaminy D.
Witamina D to grupa rozpuszczalnych w tłuszczach organicznych związków chemicznych o czteropierścieniowej budowie. Najważniejsze dla człowieka są dwie formy witaminy D:
- witamina D2, naturalnie występująca w organizmach roślinnych i drożdżach,
- witamina D3, występująca w organizmach zwierzęcych.
Choć – jak sama nazwa wskazuje – zalicza się ją do grupy witamin, to jednak ze względu na liczne funkcje, które pełni w organizmie, oraz aktywną biologicznie postać jej rola jest bliższa roli hormonu.
Witamina D – jaką rolę pełni w organizmie?
Liczne badania naukowe dowiodły, że witamina D jest substancją niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu i zachowania zdrowia:
- reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową, bierze udział w mineralizacji kości, wzmacnia je i chroni przed złamaniami,
- jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, stymuluje produkcję komórek odpornościowych,
- pomaga przeciwdziałać niektórym chorobom (nieswoiste zapalenie jelit, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca czy astma) i je leczyć,
- odpowiedni poziom witaminy D we krwi zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych,
- reguluje pracę śródbłonka naczyń krwionośnych i usprawnia jego funkcjonowanie; chroni przed przerostami komór serca.
Niedobory witaminy D wiążą się ze zwiększonym ryzykiem występowania depresji, zaburzeń funkcji poznawczych i choroby Alzheimera. Zbyt niski poziom witaminy D może być również jedną z przyczyn występowania zespołu metabolicznego i insulinooporności.
Źródła witaminy D
Zarówno witamina D2, jak i witamina D3 w niewielkich ilościach występuje w niektórych produktach spożywczych: węgorzu, śledziu, dorszu, łososiu, żółtkach jaj, żółtym serze czy krowim mleku. Uznaje się jednak, że właściwa dieta może pokryć jedynie 20% dziennego zapotrzebowania na witaminę D.
W organizmie człowieka witamina D3 powstaje w skórze pod wpływem promieniowania słonecznego – może ono pokryć nawet 100% zapotrzebowania na tę substancję. Niestety, w naszym klimacie efektywna ekspozycja ciała na słońce jest możliwa jedynie od maja do września między 10:00 a 15:00 w pełni słoneczne dni. Wówczas wystarczy już 15 minut pobytu na słońcu z odsłoniętymi przedramionami i podudziami, by w organizmie powstała odpowiednia ilość witaminy D (2000-4000 IU/dobę).
W okresie od października do marca synteza witaminy D3 w skórze nie jest efektywna – badania wykazały, że z jej niedoborami boryka się w Polsce około 90% populacji bez względu na wiek. Konieczna staje się więc suplementacja witaminy D – oczywiście wcześniej można wykonać badanie krwi, by upewnić się, jakie mamy jej stężenie w surowicy.
Suplementacja witaminy D – zasady
Zgodnie z oficjalnymi wytycznymi specjalistów zasady prawidłowej suplementacji witaminy D są ściśle określone dla każdej z grup wiekowych. I tak np. noworodki urodzone w terminie i niemowlęta do 6. miesiąca życia powinny przyjmować witaminę D w ilości 400IU/dobę, a w wieku od 6. do 12. miesiąca – 400–600 IU/dobę (zależnie od ilości witaminy D przyjętej z pokarmem).
U dzieci w wieku od roku do 10 lat – jeśli nie są spełnione warunki przebywania na słońcu – suplementacja powinna wynosić 600–1000 IU/dobę przez cały rok, u młodzieży od 11 do 18 lat – 800–2000 IU/dobę.
U dorosłych (jeśli nie spełniają warunków ekspozycji ciała na słońce) zalecana jest suplementacja całoroczna w dawce 800–2000 IU/dobę, zależnie od masy ciała i podaży witaminy D w diecie. Seniorzy, ze względu na zmniejszoną skuteczność syntezy skórnej, przez cały rok powinni przyjmować dawkę 800–2000 IU/dobę.
Oczywiście o pomoc w doborze odpowiedniego suplementu oraz dawki witaminy D warto poprosić lekarza. Będziemy mieć wówczas pewność, że jest ona prawidłowa.
Źródła:
http://mavipuro.pl/jourarch/PN2018001.pdf
http://www.medrodzinna.pl/wp-content/uploads/2015/08/mr_2015_061-066.pdf
http://www.pnmedycznych.pl/wp-content/uploads/2014/09/pnm_2012_232-236.pdf
https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/139889,witamina-d-jaka-dawka-jest-bezpieczna